© 2024 Fabot Gömülü Sistemler & SCADA

Gömülü Sistemler (Embedded System)

Mobirise Website Builder

Gömülü sisteme kısa bir bakış

Gömülü sistemin çekirdeğini, belli bir sayıda görevi yerine getirmek için programlanan mikroişlemciler veya mikrodenetleyiciler oluşturur. Kullanıcıların üzerinde istediği yazılımları çalıştırabildiği yarı kalıcı programlardır ve firmware ismiyle anılırlar. Gömülü sistemler, yıllarca hatasız bir şekilde çalışacağı varsayılan donanımları içinde bulundurur. Bu yüzden gömülü sistem içindeki yazılımlar, kişisel bilgisayarlara göre daha dikkatli geliştirilip test edilir. Gömülü sistem tasarımlarında kullanılabilecek ARM, MIPS,
Coldfire/68k, PowerPC, X86, PIC, 8051, Atmel AVR, Renesas H8, SH, V850, FR-V, M32R gibi pek çok işlemci mimarisi ulunmaktadır. Gömülü sistem tasarımcıları, bilgisayar programcıları gibi derleyici, çevirici ve hata ayıklayıcı gibi araçları gömülü sistem geliştirmekte kullanırlar.

Gömülü sistemlerde kullanılan bazı yazılım araçları

ICE (In Circuit Emulator) modern tasarımlarda gömülü bir hata ayıklayıcısıdır. Hata ayıklama aracı gömülü kod geliştirmede kullanılan temel yapılardan biridir. Mikroişlemciye yapılan bağlantı ile sistemde geliştirilen kodların çabuk ve hızlı bir şekilde yüklenmesini ve ayıklanmasını sağlar.

Gömülü bağlayıcılar (linker), kod boyutunu ufaltmak ve çalışma zamanını azaltmak için kullanılır. Data overlays, ve bank  switching‘de kullanılan diğer optimizasyon yöntemleridir.

CRC yazılımı, gömülü sistem yazılım verisini çalıştırmadan önce kontrol etmek için kullanılır. Bunların dışında kullanılan bazı programlama dilleri kullanıcıya gömülü sistemler tasarlamak amacıyla çeşitli kolaylıklar sağlar. C dili için; İsimlendirilmiş adres alanları ve isimlendirilmiş depolama sınıfları, temel I/O donanım adresleme yöntemleri uygulanır.

Kendi kendini test edebilme (self test)

• CPU, RAM ve Yazılım Belleğinin Testi: Sisteme enerji verildiğinde bir defa gerçekleştirilir. Güvenliğin kritik olduğu sistemlerde ise periyodik olarak ya da belli zaman aşımlarında gerçekleştirilir.
• Giriş Çıkış ve Çevre Aygıtlarının Testi: İletişim ve kontrol sistemlerinde uygulanır.
• Enerji Kaynağı Testi: Enerji kaynağı voltaj seviyesi kontrol edilir.
• Bağlantı Üniteleri Arasındaki İletişim Testi: Üniteler arasındaki basit mesajlarla sağlanır.
• Kablo Testi: Bağlantı pinlerinin doğruluğunu test etmek için yapılır, senkronize iletişim sistemlerinde ön plandadır.
• Donanım Arama Testi: Eklenen donanım bilgileri kullanıcıya sunularak sisteme yükleme işlemi sağlanır.
• Tüketilebilen Malzemelerin Testi: Sistemde kullanılan sarf malzemenin miktarı, seviyesi ve pozisyonu hakkında anlık bilgiler alınır. Yakıt ya da çeşitli kimyasal maddelerin kontrolü buna örnek olarak verilebilir.
• Operasyonel Test: Sistemin çalışması esnasında yürütülen fonksiyonların testidir.
• Güvenlik Testi: Sistem güvenliği periyodik aralıklarla test edilir.

Uygulama alanları

Bilgisayar ağ ekipmanları, bilgisayar yazıcıları, fotokopi makineler, ev otomasyon ürünleri, hesap makineleri, tıbbi ekipmanlar, çok işlevli kol saatleri, internet radyo alıcıları, TV set top box, ve dijital uydu alıcılar gibi çoklu ortam uygulamaları, PDA’lar gibi küçük avuç içi bilgisayarlar, PDA ve Java destekli gelişmiş cep telefonları, PLC’ler, video oyun konsolları ve avuç içi oyun konsolları.